Bij
het bestuderen van alle potloodpuntjes in het Antwerps stadsplan komt er
geleidelijk aan een welbepaald patroon naar voor. Het wordt duidelijk dat Goedertier
de personen heeft opgezocht, die ooit over onze streken regeerden, Albert I
incluis. Verder werden de Markgravelei, het Antwerps Justitiepaleis,
postkantoren, het Centraal Station, het Vlaams Hoofd, Van Eyck en de Heilige
Geest aangeduid.
Bij
de pagina’s 33 en 34 bleef het niet bij kleine puntjes. Hier vinden we een
getekend bolletje van ongeveer 2 mm doorsnede. Op pagina 34 bevindt het
bolletje zich ongeveer in het midden van de tekst en heeft het een donkere
kleur. Op pagina 33 is het doorgedrukt en in de loop der jaren vergeeld. De
dikke potloodbol werd aangebracht, tussen de woorden ‘deux grands panneaux portant’. Deze
woorden staan in een tekst met als titel Monument aux
morts des 7e, 17e, 27e de ligne et 7e
de fortresse (…) Nachtengalenpark.
 |
| Potloodbol p.34 (foto I. Lasters ism Ch. Noppe) |
 |
| Detail potloodbol p.34: onbelicht |
 |
| Detail potloodbol p.34: belicht |
Het
oorlogsmonument waarvan sprake, bevindt zich in het Nachtegalenpark. Aan dit
park stopte in die tijd de elektrische tramlijn nr. 5, die Goedertier ook
aanstipte op pagina 42. Alle stopplaatsen van deze tram hebben rechtstreeks of
onrechtstreeks met de code te maken:
Groenplaats, Justitiepaleis, Koning
Albertpark, Nachtegalenpark en Wilrijk.
Het
monument uit 1930 bestaat uit een hoge pilaar, met bovenaan ‘Victoria’ die de
overwinning uitbeeldt. Het bouwsel
is symmetrisch opgevat. Aan de onderkant van de pilaar bevinden zich langs
weerszijden twee forse panelen. Op het linkerpaneel is Leopold I te zien, die
net na de Onafhankelijkheid de Belgische driekleur naar Antwerpen bracht. Op de
achterkant van dit paneel staat een oorlogsscène uit 1914. Het rechterpaneel
toont Albert I, die in 1914 in Veurne de Belgische vlag decoreerde. Op de
achterkant wordt de Blijde Terugkomst van 1918 weergegeven, in Antwerpen: een
gehelmde ruiter leidt triomfantelijk de Belgische troepen te midden van het juichende
volk de stad in.
De
boodschap die het monument uitdraagt, is duidelijk. België is een soeverein
land dat onder leiding staat van zijn koning, die zich ten dienste heeft
gesteld van het Belgische volk. België heeft één koning, één vlag en één volk. Het
thema gelijkt sterk op dat van de ‘Gerechtigde Regeerder’.
Op
pagina 33 drukte de dikke potloodbol door in een tekst met de titel:
Monument
aux heros de la guerre 1914-18 – Frankrijklei.
 |
| De bol staat hier achter de volgende tekst:‘A droite, on voit deux soldats luttant autour du drapeau, qu’ils tiennent avec fermeté.’ (‘Rechts ziet men twee vechtende soldaten rond de vlag die ze verbeten vasthouden.’) Met daaronder: ‘… l'apothéose du droit triomphant, le Roi-Soldat, la personnification de toute la nation belge.’ (‘…de apotheose van het triomferend recht, de Koning- Soldaat, de verpersoonlijking van de Belgische natie.’) |
 |
| Detail potloodbol p.33: onbelicht |
 |
| Detail potloodbol p.33: belicht |
Het monument, dat sinds 1930 op
de Frankrijklei stond, werd later verplaatst naar het stadspark, en op de hoek
van de Rubenslei en de Van Eycklei gezet.
 |
| Standbeeld Albert I op de Frankrijklei anno 1930 |
Albert I neemt hier een prominente
plaats in, als een reusachtige Koning-Ridder die gezeten op zijn paard het
slagveld overschouwt. Twee strijdende soldaten houden tussen hun gesneuvelde
makkers de Belgische vlag vastberaden recht, waarbij ze een heroïsche blik op hun
vorst richten. Het vorstelijk paard houdt een voorbeen en een achterbeen
omhoog, zoals het eerste paard op het schilderij van De Rechtvaardige Rechters.
Goedertier
tekende achter de zinsnede ‘twee grote panelen’ een dikke potloodbol – twee
panelen die ontegensprekelijk het thema van de Gerechte Regeerders
uitbeelden. De dikke bol drukt door in de zinsnede ‘twee soldaten al vechtend
rondom de vlag die ze met standvastigheid behouden.’ Deze twee
soldaten kijken omhoog naar een immens beeld van Albert I, de Koning-Ridder…
